TARİH
Toplumların geçmişteki
faaliyetlerini, toplumlar arasındaki münasebetleri yer ve zaman göstererek, sebep sonuç ilişkisi içinde inceleyen
bilime tarih denir.
Tarihin gözlemi, deneyi ve tekrarı
yapılamaz.
TARİHİN ŞARTLARI
1-Zaman
2-Yer
3-Sebep
4-Sonuç
5-Zamanda yayılma
6-Mekanda yayılma
İSLAM TARİHİNİN KAYNAKLARI
1-KURAN-I KERİM:
Müslümanların kutsal kitabı.
Kuran-ı Kerim, İslam tarihinin ana kaynağıdır.
Kuran-ı Kerim, 610 yılının
Ramazan ayının 27. gecesi Cebrail tarafından Hz.Muhammed’e vahyedilmiştir.
Kuran-ı Kerim, 114 sure, 30
cüz ve 600 sayfadır.
Kuran-ı Kerim’de dün
ve yarın ile ilgili bütün olaylar, Müslümanların yaşam tarzları , kısacası her şey yazılıdır.
2-HADİSLER: Hz. Muhammed’in
Müslümanları aydınlatmak için söylediği sözlerdir. En önemli hadis kitabı Buhari’nin Sahih-i Buhari
adlı kitabıdır.
3-BELGELER: İslam devletinin
diğer devletlerle yazışmalarını içerir.
4-BİYOGRAFİLER: SİYER:
Hz.Muhammed’in hayatını konu alan eserlere verilen isimdir.
MEGAZİ: Hz.Muhammed’in
savaşlarını konu alan eserlere verilen isimdir.
TABAKAT: Hz. Muhammed ve çevresindeki insanların biyografilerini konu alan eserlere verilen isimdir.
5-KİTABELER, ABİDELER,
SİKKELER
İSLAMİYET ÖNCESİ ARABİSTAN VE DÜNYA
ARABİSTAN
Arabistan Asya’nın güneybatısında
yer alan bir yarımadadır. Kuzeyinde Suriye, doğusunda Basra Körfezi, batısında Kızıldeniz,
güneyinde Umman Denizi ile çevrilidir.
Arabistan’ın üç önemli
bölgesi vardır: HİCAZ, YEMEN, NECD
ARABİSTAN’DA KURULMUŞ DEVLETLER
Main, Sebe, Himyeri, Gassaniler,
Nebatiler, Hire Krallığı, Tedmürlüler, Kindeliler
HİCAZ BÖLGESİ
İklim, toprak yapısı
ve madenler bakımından Arabistan’ın en fakir bölgesidir.Ancak İslam’ın iki kutsal şehri
Mekke ve Medine, Hicaz bölgesindedir.
MEKKE
Hz.İbrahim’in Kabe’yi
inşası, oğlu Hz.İsmail ile ilgili kurban hadisesi, zemzem kuyusu , Hacerülesved taşı Mekke’nin
kutsallarıdır.
Hz.İsmail soyundan gelen Adnaniler,
Mekke’de uzun süre yönetime hakim olmuşlardır. Kureyş kabilesi, Adnanilerin bir koludur.
Mekke’yi idare eden Kureyş
kabilesi 10 aileden oluşuyordu. Bunlardan Haşimoğulları dini ve sosyal meselelerle, Ümeyyeoğulları
askeri ve ticari konularda hak sahibiydiler.
Araplarda kabilelerin başında
şeyh ya da emir denilen başkanlar bulunurdu.
Arap toplumu göçebe (bedevi) ve
yerleşik ( medeni- hadari) olmak üzere ikiye ayrılırdı.
MEDİNE
Medine’nin en önemli özelliği
peygamberimizin mezarının orada olmasıdır.
ARABİSTAN’DA İSLAMİYET ÖNCESİ DİNLER
1-Putperestlik: Arapların en
önemli putları Hubel, Lat, Menat ve Uzza’dır.
2-Sabilik: Yıldız ve gök
cisimlerine tapma
3-Mecusilek: Zerdüşt inancı.
Ateşe tapma
4-Hıristiyanlık
5-Yahudilek
6-Hanif: Hz.İbrahim’in
tek tanrı inancı.
BİZANS İMPARATORLUĞU
Roma İmparatorluğu’nun
395’te ikiye ayrılmasından sonra merkezi İstanbul olan doğu kısmına Bizans adı verilir.
Bizans’ın gerçek ismi Doğu Roma İmparatorluğu’dur. Bizans 1453’te Fatih Sultan Mehmet
tarafından yıkılmıştır.
DİN:
Bizans’ın dini 3 esasa
dayanır:
1-Antik Yunan düşüncesi
2-Helenizm ( Büyük İskender’in
doğu ve batı kültürlerini karıştırarak ortaya çıkardığı arabesk kültür)
3-IV.yy.da resmi devlet dini olan
Hıristiyanlığın Ortodoks mezhebi
SASANİ İMPARATORLUĞU
Sasaniler, İran’da 226’da
kuruldular. İslam ordularının saldırıları sonucu yıkıldılar.
DİN:
Sasanilerin dini Zerdüştlüktür.
Kutsal kitaplarının ismi Avesta’dır. Avesta, Zerdüşt’ün Gotha adı verilen vecizelerinden
oluşur. Zerdüştlükte iyilik tanrısı Ahuramazda (Hürmüz), kötülük tanrısı Ehrimen ile sürekli
savaşır. Sonuçta Ahuramazda hep galip çıkar.
HIRİSTİYANLIK
Vahiyli dinlerin ikincisidir. Peygamberleri
Hz.İsa, kitapları İncil’dir. Hıristiyanların lideri Papa’dır. Papa, Vatikan’da
oturur. Rahiplerin (Papazların) önemli görevleri şunlardır:
1-VAFTİZ: Hıristiyanlar
insanların günahkar olarak doğduklarına inanırlar. Bu sebeple çocuklar papazlar tarafından kutsanır.
Bu törene vaftiz adı verilir. Vaftiz olmayan kişi günahkar olarak gömülür.
2-EVLENDİRME
3-ÖLÜ GÖMME
4-GÜNAH ÇIKARMA
5-AFOROZ : Bir Hıristiyanın
dine ve kiliseye karşı suç işlemesi sonucu dinden çıkarılması.
6-ENTERDİ: Bir millet aforoz
edilirse buna enterdi denir. Mesela tarihte İngiltere enterdi cezası almıştır.
7-ENDÜLÜJANS: Cennet tapusu. Papazlar
toprak karşılığı olarak halka endülüjans belgeleri dağıtırlardı. Endülüjans sayesinde
papalık büyük bir servete sahip olmuştur.
8-ENGİZİSYON: Papazlar
dine karşı gelenleri engizisyon adı verilen mahkemelerde yargılarlardı. Mahkemenin cezası genellikle
ölümdü. Mesela Viklif İncil’i İngilizce’ye çevirince engizisyonda yargılandı ve yakılma
cezası aldı. Ancak Viklif ölmüştü ama mezarından çıkarıp yaktılar.
Rahipler XV. Yüzyıldan sonra
evlenmediler. Bu durum onların toplumdan uzaklaşmalarına sebep oldu.
HİNDİSTAN
M.Ö. 1200’lerde Hindistan’a
gelen Ariler sosyal yapıda büyük değişikliğe sebep oldular. Kast sitemini ortaya çıkardılar.
Bu sistemde halk:
1-Brahmanlar (Din adamları)
2-Kşatriyalar ( İdari
ve askeri gücü elinde tutan halk)
3-Vaysiyalar ( Ticaret ve tarımı
elinde tutan halk)
4-Südralar ( Köleler)
olmak üzere dörde ayrılırdı.
Kast sistemi Hindistan’ı perişan
hale getirmiştir. Dört bölüme ayrılan halk birbirinden ayrı yaşamıştır. Kast sistemi Budizm’in
doğmasına sebep olmuştur.
DİN:
Hindistan’da
1-Hinduizm
2-Budizm
dinleri yaygın olarak kullanılır.
Hinduizm Veda adı verilen dört
kitaptan oluşur. Budizm, Buda’nın temel felsefesini anlatır. Bu felsefeye göre hiçbir canlı diğer
bir canlıya zarar veremez. Bu sebeple Budistler et yemezler.
Hindistan’da beyaz inek Hindular
tarafından kutsal sayılır. Müslümanlarla Hindular arasında kurban bayramında her zaman problem çıkar.
ÇİN
Dünyanın en kalabalık
nüfusuna sahip olan Çin, en eski medeniyetlerden biridir. Toplum, geleneklerine sıkı sıkı bağlıdır.
DİN:
1-Taoizm: Lao Tzu, bu dinin kurucusudur.
Tao, Çin’e göre Allah demektir. Taocular, insanın iç huzurunun olmasına büyük önem vermişlerdir.
2-Budizm
3-Konfüçyüsçülük: Ünlü filozof Konfüçyüs,
devlet, siyaset, ahlak, sosyal meselelerle ilgili önemli gelenekler ortaya koymuştur.
4-Çin, günümüzde ateist akımın
etkisindedir.
JAPONYA
Büyük Okyanus’ta adalardan
oluşan Japonya’da halk geleneklerine sıkı sıkı bağlıdır.
Japonlar Şinto dinine bağlıdırlar.
Şintoizm’de güneşe ve Fuji Yama yanardağına tapınılır. Güneş doğarken ve
batarken ibadet ederler.
ORTA ASYA
Orta Asya’da yaşayan
Türkler şu dinlere inanmışlardır:
1-Gök Tanrı Dini
2-Atalar kültü ( Atalara ait olan
eşyalara, fikirlere saygı duymak)
3-Şamanizm (Bir totem ve bir
büyücüden (şaman) oluşan dini sistem. Şaman totemin etrafında dans ederek kötü ruhları kovar. Şaman
aynı zamanda doktordur.)
4-Budizm
5-Maniheizm
6-Yahudilik
7-Hıristiyanlık
8-İslamiyet ( Türkler 10. yüzyıldan
itibaren Müslüman olmuşlardır.)
HZ. MUHAMMED’İN HAYATI
SOYU: Kusay---Nizar---Maad ve Adnanoğulları---Hz.İsmail----Hz.İbrahim---Hz.Muhammed
KUREYŞ: Adnanoğulları’ndan Fihr, Hz.Muhammed’in 10. dedesi olup kendisine Kureyş dendiği
için Fihr’in neslinden gelenler bu adla anılmışlardır.
Kureyş kabilesi 12 kola ayrılır.
Bunlardan Abd Menaf’ın oğullarından Haşim’in oğlu Abdülmuttalib peygamberimizin dedesidir.
ABDÜLMUTTALİB: Mekke’nin
ileri gelenlerinden olup peygamberimizin dedesidir. Onun zamanında 4 önemli olay meydana gelmiştir.
1-Zemzem kuyusunun yeniden açılması
2-Oğlu Abdullah’ı
Allah’a kurban adaması ( 100 deve kurban ederek oğlunu kurtarmıştır.)
3-Fil Olayı ( Kral Ebrehe’nin
Kabe’yi yıkmak için filleriyle saldırması)
4-Hz.,Muhammed’in doğumu
ABDULLAH: Peygamberimizin babası
olup Abdülmuttalib’in oğludur. Amine ile evlenmiştir. 25 yaşındayken, evlendikten birkaç ay sonra
vefat etmiştir.
HZ. MUHAMMED’İN DOĞUMU:
Fil Olayı’ndan 50-55
gün sonra Rebiülevvel ayının 12. Pazartesi gecesi ( Miladi 20 Nisan 571) doğmuştur.
Babası o doğmadan vefat
ettiği için bakımını dedesi Abdülmuttalib üstlenmiştir. Hz.Muhammed, Halime adında bir süt anneye
verilmiştir. Bunun sebebi:
1-Bedevilerin yaşadığı
vahaların serin olması
2-Vahalarda yaşayan bedevilerin
güzel Arapça konuşmaları
Hz.Muhammed’in süt kardeşinin
ismi Şeyma’dır.
Hz.Muhammed, 6 yaşında
iken annesine teslim edildi. Aynı sene annesi vefat etti. Bunun üzerine peygamberimiz dedesi Abdülmuttalib ile kalmaya
başladı. Ancak 8 yaşında iken dedesi vefat etti. Bunun üzerine amcası Ebu Talib onu yanına aldı.
HZ.MUHAMMED’İN GENÇLİĞİ
Hz. Muhammed gençliğinde Muhammedü’l-Emin
(Güvenilir Muhammed) adı ile anılırdı. Bu unvan ona hiç yalan söylemediği için verilmişti.
Muhammedül-Emin 25 yaşında
iken 40 yaşındaki Hz.Hatice ile evlendi.
Hz.Hatice, peygamberimizin ilk eşi,
çocuklarının annesi ve ilk Müslümanlardan olması sebebiyle İslam tarihinde özel bir yere sahiptir.
Hz.Muhammed bu dönemde amcası
Ebu Talib’i kaybedince, yeğeni Hz.Ali’yi yanına aldı. Ayrıca Hz.Hatice’nin ona hediye
ettiği Zeyd b. Harise’yi kölelikten azad ederek evlat edindi.
Hz.Muhammed 35 yaşındayken
Kabe’nin tamiri sırasında Hacerü’l-Esved (Kara taş)’in yerine konması için Mekkelilere
yardım etti. Peygamber hırkasının içine koyduğu taşı kabile temsilcilerine taşıttı.
Bu durum onun saygınlığını daha da arttırmıştır.
PEYGAMBER OLUŞU
Hz.Muhammed, putperest değildi.
Hanifliği benimsemiştir. Tevhid inancına ( Tek bir Allah) bağlıydı.
40 yaşına geldiği
zaman Nur dağındaki Hira mağarasında uzlete çekilmeye başladı.
Ramazan ayının 27. Pazartesi
gecesi Hiira’da Cebrail’den ilk vahyi aldı. Cebarail ona: Oku, demişti. Oku, yaratan Rabbinin adıyla
oku...
Bu olayı ilk önce eşi
Hz.Hatice’ye anlattı ve ona inanan Hz. Hatice, ilk Müslüman oldu.
Ertesi gün din bilgini Varaka ile
görüştüler ve Varaka ona peygamber olduğunu müjdeledi.
İlk vahiyden sonra 3 yıl
vahiy gelmedi. 3. yılın sonunda Müdessir suresi nazil oldu.
İLK MÜSLÜMANLAR
1-Hz.Hatice
2-Hz.Ali
3-Zeyd b. Harise
4-Hz.Ebubekir
( Bu dört kişi hayattayken
cennetle müjdelenmişlerdir.)
İLK HİCRET
İlk Hicret 617 yılında
Habeşistan’a yapılmıştır.
617-618 yılları arasında
Mekkeliler Müslümanların bulunduğu mahalleyi kuşattılar. Bu üç yıl Müslümanlar için çok zor geçmiştir.
HÜZÜN YILI
619 yılı hüzün yılıdır.
Çünkü Peygamberimiz eşi Hz.Hatice’yi ve amcası Ebu Talib’i bu yılda kaybetmiştir.
MİRAÇ
Recep ayının 26/27 gecesi
Hz.Muhammed Mescid-i Haram’dan Kudüs yakınındaki Mescid-i Aksa’ya, oradan da Allah katına çıkarılmıştır.
Miraç sonunda Müslümanlara namaz hediye edilmiştir.
AKABE BİATLARI ( GÖRÜŞMELERİ)
621 yılında Medineli 12
kişi Peygamberimiz ile Akabe’de görüşürler.Burada Peygambere bağlı kalacaklarına yemin ederler.
622’de 75 Medineli yeniden
Peygamberimizle Akabe’de görüştüler. Burada İslamiyet’i kabul ettiklerini bildirdiler ve Peygamberimizi
koruyacaklarına dair yemin ettiler.
2. Akabe biatında Peygamberimizi
Medine’ye davet ettiler. Bu biatlar Peygamberimizin Mekke’den Medine’ye hicretine sebep olmuştur.
HİCRET
Hicret, Hz.Muhammed’in 622
yılında Mekke’den Medine’ye göç etmesidir.
Medine’ye yerleşen Peygamberimiz
Mekkeliler ile Medineliler arasında Muahat ( Kardeşlik) anlaşmasını yaptı.
Mekkelilere Muhacir ( Göçmen), Medinelilere
Ensar ( Yardım edenler) adı verildi.
Hicret İslam tarihinin başlangıcıdır.
Hicret ile İslam devleti kurulmuştur.
Hz.Muhammed yeni kurulan İslam
devletinin ilk başkanı olmuştur.
HZ. MUHAMMED’İN SAVAŞLARI
BEDİR SAVAŞI
Tarih: 624
Taraflar: Mekkeli müşrikler
X Medineli Müslümanlar
Sebep: Müslümanlar Mekke’den
göç ederken bütün mallarını bırakmışlardı. Bunlara karşılık Mekke kervanını
vurmaya karar verdiler.
Sonuç: 1-Zafer Müslümanların
oldu. 2-Esirler 10 Müslüman çocuğa okuma yazma öğretirlerse serbest kalacaklardı.
Önemi: 1-Mekke ile Medinelilerin
ilk savaşıdır. 2-Savaşın diğer bir ismi de Akrabalar savaşıdır. 3- Savaş
sonunda Hz. Muhammed’in esirler ile ilgili aldığı karar eğitime ne kadar önem verdiğini göstermektedir.
UHUD SAVAŞI
Tarih: 625
Taraflar: Mekkeli müşrikler
X Medineli Müslümanlar
Sebep: Mekkeliler Bedir Savaşı’nın
öcünü almak istediler.
Sonuç: 1-Hz. Muhammed yaralandı.
2-Hz. Hamza şehit oldu.
Önemi: Müslümanlar peygamberin sözünün
dinlememenin cezasını ilk kez çektiler.
HENDEK SAVAŞI
Tarih: 627
Taraflar: Mekkeli müşrikler
X Medineli Müslümanlar
Sebep: Mekkeliler İslamiyet’in
yayılmasını istemiyorlardı.
Sonuç: Selman-ı Farisi adlı
bir İranlının tavsiyesi ile Medine’nin etrafında hendekler kazıldığı için Mekkeliler
geri dönmek zorunda kaldılar.
Önemi: Hendek Savaşı,
Mekkelilerin Müslümanların üzerine yaptığı son saldırı oldu. Bundan sonra Mekkeliler savunmaya
çekildiler.
HUDEYBİYE ANTLAŞMASI
Tarih: 628
Taraflar: Mekkeli müşrikler
X Medineli Müslümanlar
Önemli maddeleri: 1-Her iki taraf
birbiri ile 10 yıl savaşmayacak. 2-Müslüman olup Medine’ye giden kişiler Medine’ye alınmayacak,
Medine’den Mekke’ye gelenler ise geri verilmeyecek. ( Bu madde daha sonra kaldırılmıştır.
Çünkü Medine’ye alınmayan Müslümanlar Mekke’ye dönmediler ve
Mekke ile Medine arasında kalıp Mekke kervanlarını vurmaya başladılar.)
Önemi: Mekkeliler Müslümanların
varlığını kabul etmişlerdir.
HAYBER’İN FETHİ
Tarih: 629
Taraflar: Müslümanlar X Yahudiler
Sebep: Yahudiler, Mekkeliler ile
birleşip Müslümanlara zarar veriyorlardı.
Sonuç: Medine-Şam yolu güvenlik
altına alındı.
MEKKE’NİN FETHİ
Tarih: 630
Taraflar: Mekkeliler X Müslümanlar
Sebep: Mekkeliler Müslümanlara karşı
kuvvet toplamaya başlamışlardı.
Sonuç: 1-Hz.Muhammed, Kabe’yi
ziyaret ederek putları kırmıştır. 2-Bütün Mekkeliler İslamiyet’i kabul ettiler. 3-Mekke’nin
fethi bütün Arabistan’ın fethini sağlayan önemli bir başlangıç oldu. 4-Mekke’nin fethi ile
İslam Devleti kuruldu.
HZ. MUHAMMED’İN VEFATI
Hz.Muhammed, son seferi olan Tebük
seferinden dönüşte hastalandı. İmamlığı Hz.Ebubekir’e bıraktı ve 8 Haziran 632’de
vefat etti.
Hz.Muhammed, vefat ettiği odaya
gömüldü.
Hz.Muhammed’in mezarına
Ravza-yı Mutahhara (Cennet bahçesi) adı verilir.
( Peygamberin mezarı Medine
şehrindedir.)
DÖRT HALİFE DEVRİ
( HULEFA-YI RAŞİDİN DEVRİ)
Halife: Hz. Muhammed’in peygamberlik
görevi hariç devlet başkanlığı görevini yerine getiren İslam Devleti’nin başkanı
demektir.
Dört Halife sırasiyle:
1-Hz. Ebubekir
2-Hz.Ömer
3-Hz. Osman
4-Hz.Ali’dir.
*Halifeler Kureyş kabilesine
mensupturlar ve seçimle iş başına gelmişlerdir.
HZ. EBUBEKİR DEVRİ
ÖZELLİKLERİ
1-İlk halife
2-İlk Müslümanlardan
3-Peygamberimizin hicret arkadaşı
4-Peygamberimizin kayınpederi
( Hz.Ayşe’nin babası)
5-Hz.Ayşe’nin babası
6-Kuran-ı Kerim’i kitap
haline getirten kişi
7-Eceliyle ölen tek halife
KURAN-I KERİM’İN
KİTAP HALİNE GETİRİLMESİ (MUSAF HALİNE GETİRİLMESİ)
Hz.Muhammed’e Cebrail tarafından
vahyedilen Kuran ayetleri vahiy katipleri tarafından ceylan derilerine, tahta, kemik, hurma yaprakları ve ince beyaz
taşlara yazılırdı. Ayrıca hafızlar tarafından da ezberlenirdi.
Yalancı peygamberler ile yapılan
savaşlarda pek çok hafızın şehit olması üzerine Hz.Ömer Kuran’ın kitap haline getirilmesini
istedi. Hz.Ebubekir bu işi, Zeyd b. Sabit başkanlığında bir heyete verdi.
Bu heyet ayetleri Hz. Muhammed’in
okuduğu sıraya göre düzenledi.
Kitap Hz.Ebubekir’e teslim
edildi. Böylece Kuran, günümüze kadar hiçbir kelimesi bozulmadan gelebilmiştir.
YERMUK SAVAŞI
Tarih: 634
Taraflar: Müslümanlar X Bizans
Sebep: Bizans’ın Suriye’nin
işgalini engellemek istemesi
Sonuç: Suriye kapıları
İslam ordularına açıldı.
*Hz.Ebubekir kendisinden sonra Hz.Ömer’in
halife olmasını vasiyet etti.
*Hz.Ebubekir’in unvanı
Sıddık’tır.
HZ. ÖMER’İN DEVRİ
ÖZELLİKLERİ
1-2. halife
2-Adaletli kişi
3-Fetihlerin babası
KADİSİYE SAVAŞI
Tarih: 636
Taraflar: Müslümanlar X Sasaniler
Sebep: Sasaniler Müslümanların
İran ve Irak’a yayılmasını istemiyorlardı.
Sonuç: Irak Müslümanların eline
geçti. İran yolu Müslümanlara açıldı.
NİHAVEND SAVAŞI
Tarih:642
Taraflar: Müslümanlar X Sasaniler
Sebep: Sasaniler İran’ı
Müslümanlara bırakmak istemiyorlardı.
Sonuç: İran Müslümanların
eline geçti.
ECNADEYN SAVAŞI
Tarih: 636
Taraflar: Müslümanlar X Bizans
Sebep: Bizans’ın Suriye,
Filistin ve Kudüs’ü Müslümanlardan korumak istemesi
Sonuç: Suriye ve Filistin’de
Müslümanlara karşı çıkabilecek Bizans gücü kalmadı. Zafer sonrası Kudüs’ü kuşatan İslam
ordusu, şehri ele geçirdi.
*Hz.Ömer zamanında İran,
Irak, Suriye, Filistin, Kudüs, Azerbaycan, Horasan ve Mısır fethedildi.
*Hz.Ömer İslam devletinin teşkilatlanmasını
sağlamıştır.
*Hz.Ömer, ödediği verginin
azaltılmasını isteyen Firuz adlı bir köle tarafından hançerlenerek öldürülmüştür.
HZ. OSMAN DEVRİ
ÖZELLİKLERİ
1-3. halifedir.
2-En zengin halifedir.
3-Peygamberimizin iki kızı
ile birden evlenmiştir.
4-Kendi ailesinden olanları
devlet memurluklarına getirdiği için İslam’da ilk ayrılık hareketlerini başlatmıştır.
5-Hz.Osman zamanında Muaviye
tarafından ilk İslam donanması kuruldu. Donanmanın ilk hedefi Kıbrıs adası olmuştur.
HZ. OSMAN’IN YAPTIĞI EN ÖNEMLİ İŞ
Hz.Osman’ın yaptığı
en önemli iş Kuran-ı Kerim’in çoğaltılmasıdır. Onun emriyle Kuran, Kureyş lehçesi
ile yazılmıştır. Çoğaltılan Kuran nüshaları Mekke, Basra, Kufe, Şam ve Mısır’a
gönderildi. 6. Nüsha Medine’de kaldı. Böylece Kuran’ın yanlış okunması önlenmiş
oldu.
HZ. OSMAN’IN ÖLDÜRÜLÜŞÜ
Hz. Osman, Emevi soyundan gelenleri
iş başına getirdiği için halk ayaklandı ve evini ablukaya aldı. Hz.Ali oğulları Hasan
ve Hüseyin’i koruma olarak Hz.Osman’a gönderdi. İsyancılar buna rağmen Kuran okumakta olan Hz.Osman’ı
şehit ettiler.
HZ. ALİ DEVRİ
ÖZELLİKLERİ
1-4. ve son halife
2-Hz.Muhammed’in amcası
Ebu Talip’in oğlu
3-İlk Müslümanlardan
4-Hz.Muhammed’in damadı
( Hz.Fatıma ile evlenmiştir.) ( Hz.Muhammed’in soyu Hz.Ali ile Hz.Fatıma’nın evliliğinden
doğan çocuklardan- Hasan ve Hüseyin- devam etmiştir.)
HZ. ALİ’NİN DÜŞMANLARI
1-Talha
2-Zübeyr
3-Hz.Ayşe
4-Muaviye
CEMEL VAKASI ( DEVE OLAYI)
Tarih: 656
Taraflar: Talha, Zübeyr, Hz.Ayşe
X Hz.Ali
Sebep: Hz.Ayşe, Hz.Osman’ın
katillerinin kısa sürede bulunup cezalandırılmasını istiyor, Hz. Ali ise bu işi zamana bırakıyordu.
Sonuç: Talha ve Zübeyr şehit
oldu. Hz.Ayşe sürgüne yollandı.
SIFFİN SAVAŞI
Tarih: 657
Taraflar: Muaviye X Hz.Ali
Sebep: Muaviye Hz. Ali’nin
halifeliğini kabul etmiyor ve Hz.Osman’ın katillerinin bulunmasını istiyordu.
Sonuç: Hz.Ali savaşı kazanmışken,
Muaviye’nin askerleri mızraklarının uçlarına Kuran sayfaları taktı. Hz.Ali’nin askerleri
Kuran’a karşı savaşmayınca Hakemlere gidildi.
HAKEM OLAYI
Tarih: 657
Taraflar: Hz.Ali’ni hakemi
(Eşari) – Muaviye’nin hakemi ( Amr b. As)
Sebep: Sıffin Savaşı
sonunda Hz.Ali’nin mi yoksa Muaviye’nin mi halife olacağını kararlaştırmak için hakemler
bir araya geldi.
Sonuç: Hakemler yeni bir halifenin
seçilmesine karar verdiler. Ancak Muaviye’nin hakemi Amr b. As, Muaviye’nin halife olduğunu hileli bir yolla
ilan etti.
Önemi: Hakem Olayı sonucunda
İslam dünyası üçe ayrıldı: 1-Hz.Ali yanlıları
2-Muaviye yanlıları 3-İkisini
de kabul etmeyen Hariciler
HZ. ALİ’NİN ÖLDÜRÜLMESİ
Hariciler, İslam dünyasını
parçalayanların Hz.Ali, Muaviye ve Amr b. As olduğuna inanıyorlardı. Üçünü de öldürmeye karar verdiler.
Muaviye, hafif yaralanarak kurtuldu, Amr b. As, namaz kılmaya kendi diye
başkasını gönderdiği için öldürülemedi. Ancak Hz. Ali, İbni Mukem adlı bir Haricinin zehirli
hançeriyle namaz kılarken şehit edildi.
EMEVİLER
Kuruluş Tarihi : 661
Yıkılış Tarihi:
750
Kurucusu: Muaviye
Başkenti: Şam
EMEVİLERİN İSLAM DÜNYASINDA YAPTIKLARI YENİLİKLER
1-Hilafeti saltanat haline getirdiler.
2-Arap olmayanlara ( Mevali) kötü
davranarak Arap ırkçılığını başlattılar.
3-İslam Devleti’nin gerçek
anlamda kurulmasını sağladılar.
4-İslam Devleti en geniş
sınırlarına Emeviler döneminde ulaşmıştır.
TÜRKLER EMEVİLER DÖNEMİNDE NİÇİN MÜSLÜMAN OLMADILAR?
Çünkü Emeviler Arap olmayanların
Müslüman olmalarını kabul etmiyorlardı. Bu sebeple de Mevaliye çok kötü davranıyorlardı.
İSTANBUL KUŞATMASI
Tarih: 668, 674
*İki kuşatma da başarısız
olmuştur.2. kuşatmada Hz.Eyüp İstanbul’da hastalanarak şehit olmuştur. Fatih’in hocası
Akşemseddin İstanbul’un fethinden sonra Eyüp Sultan’ın mezarını bulmuş ve bu günkü
cami ve semt oluşturulmuştur.
KERBELA OLAYI
Tarih: 10 Muharrem 680 = 10 Ekim
680
Taraflar: Emevi halifesi Yezid’in
adamları X Hz. Hüseyin
Sebep: Yezid’in halifeliği
Hz.Hüseyin’e bırakmak istememesi
Sonuç:1- Hz.Hüseyin ve yanındakiler
Yezid’in adamları tarafından şehit edildi. 2-Müslümanlar arasındaki ayrılıklar daha da
arttı. 3-Hz.Muhammed’in torununun öldürülmesi Emevi düşmanlığını artırdı. 4-İslam
dünyası bu olaydan sonra Sünniler ve Şiiler olarak ikiye ayrıldılar. Hz.Ali taraftarları Şiiliği
benimsediler.
KADİKS SAVAŞI
Tarih:711
Taraflar: Tarık b. Ziyad X
İspanyollar
Sebep: Emevilerin Avrupa içlerine
yayılmak istemeleri
Sonuç: 1-Vizigot Krallığı
sona erdi. 2- İspanya fethedildi ve Müslümanlar İspanya’ya Endülüs adını verdiler. 3- Tarık
b. Ziyad Cebel-i Tarık Boğazı’na adını verdi.
PUVATYA SAVAŞI
Tarih: 732
Taraflar: Emeviler X Franklar
Sebep: Frankların Emevilerin
ilerleyişini durdurmak istemesi
Sonuç: 1-Pirene dağlarının
kuzeyi Müslümanların elinden çıktı. 2- Puvatya Savaşı Müslümanların Batı Avrupa’daki
fetihlerinin sonuncusudur.
Önemi: Puvatya Savaşı’nı
Müslümanlar kazansaydı, Avrupa’da onları durduracak hiçbir güç kalmayacaktı.
EMEVİ DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SEBEPLERİ
1-Önemli görevlere Emevi soyundan
olanları getirmeleri
2-Arap olmayan Müslümanlara değer
vermemeleri
3-Hz.Ali’nin oğullarının
hilafeti ele geçirme çabaları
4-Hz.Muhammed’in amcası
Abbas’ın soyundan gelenlerin Emevlere karşı olması
5-Fetihlerin durması
6-Emevi ailesi arasındaki geçimsizlik
7-Haricilerin faaliyetleri
8-Ebu Müslim Horasani’nin
çıkardığı ayaklanma
*Emevi ailesi Abbasiler tarafından
yok edilmiştir.
ABBASİLER
Kuruluş Tarihi: 750
Kurucusu: Ebu’l-Abbas Abdullah
(Unvanı: Es-Saffah: Kan dökücü)
Başkenti: Bağdat
Yıkılış Tarihi:
1258
ABBASİLER DÖNEMİNDE TÜRKLERİN HİZMETLERİ
Abbasiler Mevali’yi Araplar
ile eşit tuttular. Bu sebeple Türkler Abbasiler döneminde kitleler halinde Müslüman oldular.
Abbasiler ordularında görev
alan Türkler için Samerra şehrini kurdular.
ABBASİLERİN DAĞILMASI
Halife Mutasım’ın
ölümünden sonra Abbasiler parçalandı ve topraklarında bir çok İslam devleti kuruldu. Bu devletlere İslam
tarihinde Tavaif-i Mülük ( Ülke insanları) adı verilir. Bu devletler:
1-Tolunoğulları
2-Akşitler (İhşidoğulları)
3-İdrisoğulları
4-Aglebiler
5-Fatımiler
6-Tahiroğulları
7-Saffariler
8-Samanoğulları
9-Büveyhoğulları
ABBASİLERİN YIKILIŞI
1258’de Cengiz Han’ın
torunu Hülagu Han, Bağdat’ı işgal etti ve Abbasi yönetimine son verdi.
TÜRKLERİN İSLAMİYETE HİZMETLERİ
1-İslam dünyasını
Bizans’a karşı korudular.
2-İslam dünyasını
Haçlılara karşı korudular.
3-İslamiyeti geniş coğrafyalara
yaydılar.
4-Müslüman Türk bilginleri ve sanatçıları
çalışmaları ile İslam’a hizmet ettiler.
ENDÜLÜS (İSPANYA) EMEVİ DEVLETİ
Kuruluş tarihi: 756
Kurucusu: Abdurrahman
Başkenti: Kurtuba
Yıkılış Tarihi:1031
Endülüs Emevi Devleti’nin
parçalanması ile Beni Ahmer Devleti kuruldu. 1492’de bu devlet de yıkıldı.
Avrupa’da 1492’de İslam
hakimiyeti sona erince İspanyollar Endülüs’ü harabeye çevirdiler. Büyük ölçüde katliam yaptılar. Camileri
ve sanat eserlerini yıktılar. II.Bayezid Oruç ve Hızır reisleri İspanya’daki Müslümanların
yardımına gönderdi. Müslümanlar Kuzey Afrika’ya, Yahudiler İstanbul, Selanik ve İzmir’e yerleştirildiler.
ESKİ TÜRK İNANIŞI
İLE İSLAMİYET’İN BENZER YÖNLERİ
1-Türklerdeki Göktanrı inancı
ile Müslümanlardaki tek tanrı inancının benzer olmaları
2-Türkler Müslümanlar gibi Tanrıya
kurban keserlerdi.
3-Türk ahlak anlayışı
ile İslam kuralları benziyordu.
4-Türklerdeki ahiret inancı,
cennet-cehennem kavramları Müslümanlar ile benzeşiyordu.
5-Türklerdeki cihan hakimiyeti düşüncesi
Müslümanlardaki cihat kavramı ile benzeşiyordu.
6-Göktanrı inancında din
adamları halktan üstün değildi. İslam’daki imamlar da ayrıcalıklı bir sınıf
oluşturmuyordu.
7-Türkler temizliğe önem verirlerdi.
İslamiyet’te de temizlik imandan geliyordu.
8-Türklerdeki ozan ve kamlar, İslam
dünyasındaki dervişlere benziyorlardı.
9-Türklerdeki alp kavramı,
İslam dünyasındaki eren kavramı ile benzeşiyordu.
10-Türkler diğer dinlere karşı
hoşgörüye sahipti. İslamiyet de hoşgörü diniydi.
TÜRKLERİN MÜSLÜMAN OLMALARI
Türkler 750 yılında Müslümanlar
ile Çinliler arasında yapılan Talas Savaşı sonunda Müslüman oldular.
İlk Müslüman olan Türkler,
Karluk, Yağma ve Çiğil boylarıdır.
10.yüzyılda Oğuzlar Müslüman
olmaya başladılar.
İlk Müslüman kavim, İtil
(Volga) Bulgarları, İlk Müslüman Türk devleti Karahanlılar, İlk Müslüman Türk İmparatorluğu
Büyük Selçuklulardır.
EMEVİLERDE HALK
1-Müslüman Araplar
2-Mevali: Arap olmayan Müslümanlardır.
Emevilerin 2. sınıf gördüğü bir toplumsal kesimdir.
3-Zımmiler: Müslüman olmayan
halk
4-Köleler: Savaş esirleri veya
satın alınan kişiler
İSLAMİ İLİMLER
TEFSİR: Tefsir, Kuran’ın
yorumlanmasıdır. Tefsir yapana müfessir denilir. Ünlü müfessirler Zemahşeri, Muhiddin Arabi ve Taberi’dir.
HADİS: Peygamberimizin söz
ve hareketlerine denir. Hadis yazanlara muhaddis adı verilir. Hadis kitaplarından özellikle 6 tanesi Müslüman alimler
tarafından rağbet görmüş ve bunlara Kütüb-i Sitte adı verilmiştir. Buhari ve Müslim en ünlü hadis
bilginlerindendir.
FIKIH: İslam hukukuna fıkıh
adı verilir. Fıkıh alimlerine fukaha, verdikleri kararlara fetva adı verilir. Ebu Hanife, İmam Malik,
İmam Şafii ve Ahmed b. Hanbel dört büyük fıkıh alimidir.
KELAM: İslam ilahiyatına
kelam denir. Allah’ın sıfatlarını, peygamberlik, insanın dindeki yeri ve anlamını,
ahiret ile ilgili konuları ele alır. Gazali, en önemli kelam alimidir.
ARAP İSRAİL SAVAŞLARI
VE FİLİSTİN MESELESİ
FİLİSTİN MESELESİ
Filistin bölgesi Yahudilerin kutsal
topağıdır. Yani Hz.Musa’ya Tevrat’ta vaad edilen topraklardır ( Arz-ı Mevud).
Yahudiler M.Ö. Filistin’den
sürüldüler ve dünyaya yayıldılar.
Osmanlı padişahı
II.Abdülhamid’den Filistin bölgesini satın almak istediler. Abdülhamid bölgeyi satmadı.
1920’de Yahudiler Filistin’den
bir miktar toprak alıp bölgeye yerleştiler.
II. Dünya Savaşı’ndan
sonra dünya Yahudilerinin neredeyse tamamı Filistin’e göç etti.
1948’de Yahudiler, Filistinlileri
bölgeden atmaya başladılar.
14 Mayıs 1948’de İsrail
Devleti kuruldu.
ABD, Sovyetler Birliği bu devleti
tanıdı. Mısır, Ürdün, Suriye ve Lübnan ise İsrail’e savaş açtı.
Savaş 40 yıl sürdü.
1988’de Filistin Kurtuluş
Örgütü yerel direnişi başlattı ( İntifada).
Filistin İslami Direniş
Hareketi (HAMAS) İsrail ile sürekli mücadele etti. Bölgedeki savaş halen devam etmektedir.
KIBRIS MESELESİ VE KKTC’NİN
KURULUŞU
Kıbrıs, 1571’de
Osmanlı topaklarına katıldı.
1878 Berlin Antlaşması’ndan
sonra adanın yönetimi İngiltere’ye bırakıldı.
II.Dünya Savaşı’ndan
sonra Kıbrıslı Rumlar adayı Yunanistan’a bağlamak için çalışmaya başladılar.
1955’te Kıbrıslı
Rumlar EOKA adlı gizli bir örgüt kurup Enosis ( Kıbrıs-Yunanistan birliği) adına çeşitli eylemlerde
bulundu.
Türkiye, Yunanistan ve İngiltere
sorunu çözmeye çalıştılar ve 1960’da Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. Cumhurbaşkanlığına
Rum lideri Makarios, yardımcılığına Dr. Fazıl Küçük getirildi.
1963’ta Makarios anayasayı
değiştirmek istedi ve olaylar başladı.
1963’te Rumlar köyleri basarak
Türkleri öldürdüler.
8-9 Ağustos 1963’te Türk
uçakları Rum hedeflerini bombaladı. Türk donanması Akdeniz’e açılınca saldırılar
yavaşladı.
1974’te Enosis’i erken
bulan Makarios görevden uzaklaştırıldı. Yerine EOKA lideri Nicos Sampson getirildi.
Nicos Sampson liderliğindeki
Rumlar Türklere karşı geniş çaplı saldırı başlattılar.
Türk ordusu 20-22 Temmuz 1974’te
1. Kıbrıs Barış Harekatı ile Girne ve çevresini kontrol altına aldı.
Bu harekat sonuç vermeyince Türk
ordusu 14-16 Ağustos 1974’te 2. Kıbrıs Barış Harekatı’nı düzenledi ve adanın
% 38’i Türk hakimiyetine girdi.
Yunanistan, Rusya ve ABD harekata
büyük tepki gösterdiler. ABD 1975’ten 1978’e kadar Türkiye’ye ambargo uyguladı.
15 Mayıs 1983’te Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu. Cumhurbaşkanlığına Rauf Denktaş seçildi.
Nicos Sampson 2001’de ölmüştür.
25 Nisan 2004’te ada halkı
Annan planı için referanduma gitti. Plan sonucunda iki toplum bir devlet adı altında birleşecekti. Fakat
referandumdan Türk tarafından evet, Rum kesiminden hayır sonucu çıktı. Kıbrıs sorunu 2004’te
halen devam etmektedir.
İRAN-IRAK SAVAŞI
(1980-1988)
1958’de Irak’ta krallık
yönetimi devrilince İran- Irak arasında gerginlik başladı.
İki ülke arasında su yolu,
Körfez adaları meselesi bulunuyordu.
1975’te iki ülke arasında
Cezayir Antlaşması imzalandı. Antlaşmaya göre Şattül-Arap’ın en derin noktasından
geçen çizgi sınır kabul edildi.
1979’da İran’da
Şah’ın devrilmesi ve Humeyni’nin başa gelmesiyle İran-Irak ilişkileri en gergin safhasına
ulaştı.
Saddam Hüseyin, 1980’de sınırı
500 km. geçerek İran’a saldırdı. Saddam, su yolunun kontrolünü ele geçirmek istiyordu.
İran-Irak savaşında
bütün cephelerde İran galipken ABD Körfez’e donanma yolladı.
ABD, 1988’de İran havayollarına
ait bir yolcu uçağını düşürünce İran barışı kabul
etti.
İki ülke arasında barış
1990’da Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesi ve ABD ile savaş tehlikesi başlayınca mümkün
olabildi. Irak, işgal ettiği toprakları tek taraflı olarak boşalttı.
IRAK’IN KUVEYT’İ
İŞGALİ VE KÖRFEZ KRİZİ
İran ile 8 yıl savaşan
Irak büyük borca girmişti.Saddam’ın dış borcu 80 milyar doları bulmuştu.
Saddam, Batılı ülkelerden
yeni kredi talebinde bulundu. Aldığı kredileri ileride petrol fiyatları yükselince ödeyecekti.
İran-Irak savaşında
bu ülkelerin petrol üretimi azalınca Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri petrol üretim miktarlarını arttırmış
ve bunun sonucu olarak da dünya petrol fiyatları düşmüştü.
Saddam’ın kredi isteğine
Batılı devletler olumlu cevap vermediler.
Bunun üzerine Saddam, Irak-Kuveyt
sınırında Irak’a ait topraklardan petrol çıkardığı iddiası ile Kuveyt’ten
24 milyar dolar istedi. Bu isteğin kabul edilmemesi üzerine Irak birlikleri 2 Ağustos 1990’da Kuveyt’i
işgal etti ve Kuveyt’i kendi topraklarına kattığını açıkladı.
1991’de ABD, Mısır
ve Suriye’nin de dahil olduğu 32 ülke Irak’a karşı Çöl Kalkanı Operasyonu’nu başlattı.
Birleşik Güçler Irak’ı yoğun hava bombardımanına tuttular.
Irak, İsrail ve Suudi Arabistan’a
Scud füzeleri göndererek yanıt verdi.
ABD’nin yaptığı
kara harekatı sonucunda 1991’de Irak savaşa son verdi ve Kuveyt’i boşalttı.
ABD, Irak’ı 2001’e
kadar 3 kez bombaladı.
ABD, kimyasal silah ürettiği
gerekçesi ile 2003’te Irak’ı işgal etti. ABD’nin bölgedeki işgali 2004 yılında
hala devam etmektedir.
PAKİSTAN
Pakistan ve Hindistan’ın
bulunduğu topraklar 18. yüzyıldan itibaren İngiltere’nin sömürgesi altına girdi.
İngiltere’ye karşı
direniş 18. yüzyılda başladı ve 1917’de Mahatma Gandi’nin ortaya çıkması ile hızlandı.
1940’da bağımsız
Pakistan devletinin kurulması kararlaştırıldı. Bu hareketin önderliğini Muhammet Ali Cinnah
yapıyordu.
1946’da Hint Yarımadası’nda
Hindistan ve Pakistan adlarıyla iki devletin kurulmasına karar verildi.
İngiltere 1947’de Hint
Yarımadası’ndan tamamen çekildi.
Müslümanların kurduğu
devlet Pakistan’dı. Pakistan iki bölümden oluşur. Batı Pakistan (bugünkü Pakistan), diğeri Doğu
Pakistan (bugünkü Bangladeş)
HİNDİSTAN-PAKİSTAN ÇEKİŞMESİ
Pakistan ile Hindistan arasındaki
en önemli sorun Keşmir sorunu idi.
Verimli topraklara sahip olan Keşmir
halkının büyük çoğunluğu Müslüman’dı.
İngiltere Keşmir’in
yönetimini Hintli bir mihraceye verdi. 1947’de mihrace Keşmir’i Hindistan’a kattı. Bu olay 1948’de
Hindistan ile Pakistan arasında savaşın çıkmasına sebep oldu.
Birleşmiş Milletlerin
de defalarca araya girmesi ile yapılan antlaşmalar ile Keşmir sorunu çözülemedi.
1971’de Doğu Pakistan
Hindistan’ın desteği ile ayaklanarak Bangladeş adı ile bağımsızlığını
ilan edince savaş yeniden başladı. 16 Aralık 1971’de yenilen Pakistan Bangladeş’in kurulduğunu
resmen ilan etti.
AFGANİSTAN
Afganistan’da feodal bir sistem
ve kabile yaşamına dayalı bir toplumsal yapı vardı.
Rusya’nın Asya’da
yayılması İngiltere’yi endişelendirdi. İngiltere, Rusya’nın Afganistan’a yayılmasını
engellemek ve Hindistan sömürgesinin kuzey sınırını güvence altına almak istiyordu.
Afganistan 1880’de imzaladığı
bir antlaşma ile İngiltere’nin egemenliği altına girdi.
I.Dünya Savaşı’ndan
sonra Afganistan İngiltere’nin sömürgesi olma durumundan kurtuldu.
1919 Rawalpindi Antlaşması
ile Afganistan bağımsız oldu.
Rusya’nın asıl amacı
Afganistan’ı ele geçirerek Basra Körfezi’ne, Orta Doğu petrollerine ve Hint Okyanusu’na ulaşmaktı.
1973’te Afganistan’da
krallık rejimi devrilerek yerine cumhuriyet kuruldu.
1979 yılında Rusya Afganistan’ı
işgale başladı.
Başta ABD olmak üzere birçok
ülke Rusya’nın Afganistan’ı işgaline tepki gösterdi. 1988 Cenevre Antlaşması ile Rusya
Afganistan’dan çekilmeyi kabul etti ve 1988-1989 yılları içerisinde Afganistan’dan çekildi.
ABD, 2000 yılında İslami
terörün merkezi olarak gördüğü Afganistan’ı işgal etti. İşgal 2004’te halen sürmektedir.
SSCB (SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETLER
BİRLİĞİ) YÖNETİMİNDEKİ TÜRK TOPLULUKLARININ DURUMU
1917 Ekim devriminden sonra Rusya’da
Çarlık rejimi yıkılmış, yerine komünist rejim kurulmuştu.
Yeni yönetim Rus olmayan milletlere
Rusya’nın himayesinde muhtar hükumetler kurma hakkını tanıdı.
Bundaki amaç Türklerin ve diğer milletlerin sempatisini kazanmaktı.
1916’da doğu Türk illerinde
milli bir harekat başlatıldı. Buna Basmacılık hareketi adı verilir.Rusya bu harekatı şiddetle
bastırdı.
SSCB 15 müttefik cumhuriyetten meydana
gelen bir cumhuriyetler topluluğudur. Bu birleşik cumhuriyetlerin dışında 16 muhtar cumhuriyeti bulunur.
Rusya 1917’den 1991’e
kadar bağımsızlık hareketleri ile uğraşmıştır. 1991’de Gorbaçov’un
görevden çekilmesiyle SSCB tarihe karıştı.
SSCB dağılmaya başlayınca
Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan bağımsızlıklarını
ilan ettiler.
KAZAKİSTAN
Türk cumhuriyetleri arasında
yüzölçümü en geniş olanıdır. Başkenti Alma Ata iken 1998’de Astana olmuştur.
TÜRKMENİSTAN
Türk cumhuriyetleri arasında
Kazakistan’dan sonra en geniş topraklara sahip olanıdır. Başkenti Aşkabad’dır.
KIRGIZİSTAN
Başkenti Bişkek’tir.
ÖZBEKİSTAN
Toprakları Maveraünnehir’dedir.
Başkenti Taşkent’tir.
AZERBAYCAN
Azerbaycan üzerinde iki antlaşma
yapılmıştır.
1-Gülistan Antlaşması
2-Türkmençay Antlaşması
Bu antlaşmalarla Azerbaycan
Rusya ile İran arasında paylaşılmıştır.
Kafkasya ile Azerbaycan arasını
kontrol eden Rusya 70 bin Ermeni’yi Karabağ, Nahcivan ve Erivan’a yerleştirmiştir. Böylece Türkiye
ile Azerbaycan arasına Ermeni tampon bölgesini koyan Ruslar, Azeri-Ermeni çatışmasını başlatmışlardır.
Kafkasya’daki Rus işgallerine
karşı 25 yıl boyunca mücadele veren Şeyh Şamil Azerbaycan’ın en büyük kahramanıdır.
Azerbaycan 1918’de bağımsız
oldu. Başkenti Bakü’dür.
MİLLETLERARASI TEŞKİLATLAR
VE İSLAM DÜNYASI
İslam ülkelerinin hemen hepsinin
yer aldığı tek milletler arası kuruluş Birleşmiş Milletler Teşkilatı’dır.
İSLAM ÜLKELERİ TEŞKİLATLARI
1-Arap Birliği
2-Bağdat Paktı (CENTO)
3-Kalkınma İçin Bölgesel
İşbirliği Teşkilatı (RCD)
4-Ekonomik İşbirliği
Teşkilatı (ECO)
5-Afrika Birliği Örgütü
6-İslam Konferansı Teşkilatı
7-Karadeniz Ekonomik İşbirliği
Teşkilatı (KEİB)
Bunlar arasında en önemlisi
İslam Konferansı Teşkilatı’dır. Türkiye bu teşkilatın başkanıdır.